‘Wij zetten ervaringsdeskundigen in binnen onze cliëntenraad’

donderdag 6 juni 2024

NEO Huisarstenzorg vindt het belangrijk om goed naar patiënten te luisteren, daarom hebben ze een cliëntenraad. De mensen binnen de raad vertegenwoordigen de patiënten. Het doel is om zo goed mogelijke zorg te leveren. Sinds kort zetten ze ook ervaringsdeskundigen in binnen de raad, zoals Rob: ervaringsdeskundige in laaggeletterdheid.

We spraken met Pim Ketelaar, voorzitter van de cliëntenraad, en met Rob Weijers die zijn laaggeletterdheid 45 jaar verborg.

Het is best uniek dat jullie ervaringsdeskundigen inzetten binnen jullie cliëntenraad, kan je hier meer over vertellen?

Pim legt uit dat de cliëntenraad de belangen behartigt van alle patiënten. ‘Dit is een uitdagende taak. ‘Je moet goed weten wat er speelt onder de patiënten, waar lopen ze tegenaan en wat willen ze anders. Dit kan je eigenlijk alleen maar doen door de patiënten er zelf bij te betrekken. Om een zo goed mogelijke weerspiegeling te zijn van alle patiënten, proberen we dus ervaringsdeskundigen in te zetten’.

‘Een mooi voorbeeld is Rob, hij denkt met ons mee op het gebied van duidelijke communicatie. En helpt huisartsen bij het herkennen van laaggeletterdheid, en hoe hiermee om te gaan’.

Rob, hoe vindt jij het om deel uit te maken van de cliëntenraad?

Rob straalt en vertelt dat hij het een hele eer vindt mee te kunnen denken. ‘Ik heb mijn laaggeletterdheid 45 jaar verborgen gehouden. Daardoor heb ik zoveel vervelende situaties bij dokters meegemaakt. Ik heb zelfs mijn medicijnen verkeerd gebruikt omdat ik de bijsluiter niet kon lezen’.

‘Nu help ik mee om folders en andere uitingen duidelijker te maken. Maar ook de digitale wereld kan zoveel makkelijker. Ik durfde geen traplift voor mijn vrouw aan te vragen omdat het te ingewikkeld was. Ik heb haar jaren getild, terwijl ik was afgekeurd vanwege mijn rug’.

Wat goed dat jij je ervaring nu kan delen. Kan je voorbeelden noemen waar je over meedenkt?

‘Nou, sommige folders zijn zo moeilijk geschreven. Simpele aanpassingen kunnen al het verschil maken, zoals meer plaatjes gebruiken, korte zinnen, meer ruimte tussen de zinnen, en simpele woorden. Online kunnen ze meer werken met groene en rode vinkjes, iedereen weet vaak wat dit betekent’.

‘Tegen huisartsen vertel ik altijd om na een gesprek te vragen hoe iemand nu zijn medicijnen gaat innemen. Door deze vraag te stellen, kom je er snel achter of iemand het goed heeft begrepen. Zo zijn er veel trucjes hoe je iemand met laaggeletterdheid kan herkennen, en op een prettige manier kan helpen’.

‘Ik help ook om de bestuurders en medewerkers die zich met gezondheid bezighouden, bewust te laten zijn van het probleem. Ook wel spannend, maar ik merk echt dat ik met mijn ervaring nieuwe inzichten breng’.

Pim, hoe is het voor jullie om met Rob te werken? Vergt dit een andere aanpak?

‘Het is heel fijn om met Rob te werken. Hij weet veel meer van dit onderwerp dan wij, omdat hij het zelf heeft meegemaakt. Naast Rob werken we met nog andere ervaringsdeskundigen, zoals iemand met een niet westerse achtergrond’.

‘Rob is bij vergaderingen aanwezig en dit betekent dat we hem goed voor moeten bereiden, soms komen er ook beleidsstukken aan bod. De eerste weken is hij begeleid door José Keetelaar (Projectleider Laaggeletterdheid GGD), dit is belangrijk geweest voor het succes nu. Het is goed om wat te vertragen en stil te staan bij wat we precies bedoelen. Ook zelf worden wij gedwongen om duidelijker te communiceren. We zetten Rob echt in vanuit zijn specialisme, wij noemen hem ‘mister laaggeletterdheid’.

En welke resultaten zie je terug?

‘Ik zie zoveel dankbaarheid bij bijvoorbeeld de huisartsen. Dit zijn slimme mensen, maar de ervaringen van Rob geven zoveel nieuwe inzichten. ‘Dit hebben wij nooit in onze opleiding gehad’, vertelt een huisarts.

‘Uiteindelijk zie je ook dat het wat doet in het werkplezier van de professionals. Als zij zich meer bewust worden van de impact van bijvoorbeeld laaggeletterdheid, kunnen ze hun patiënten ook beter helpen. Iemand helpen is juist wat ze willen, dus iedereen wordt hier blijer van’.

En Rob vertelt vol trots; ‘De huisartsen luisteren echt naar mij en zien mij als mens. Dit heb ik vroeger gemist en ik ben blij dat ik op deze manier de weg vrij kan maken voor andere mensen die laaggeletterd zijn, want helaas groeit deze groep nog steeds’.

‘En wij als cliëntenraad zijn ook heel erg blij met ervaringsdeskundigen’, vertelt Pim. ‘We kunnen met hun ervaringen veel beter aanvoelen wat patiënten nodig hebben. En daardoor hebben we al veel waardevolle aanpassingen kunnen doen. Ik gun iedere organisatie een Rob, hij heeft al zoveel nieuwe inzichten gebracht!’

Welke tips heb je voor andere organisaties?

‘Vraag je af of je divers en inclusief genoeg bent. Twijfel je, ga er mee aan de slag. Het levert je zoveel op om ervaringsdeskundigen te betrekken bij je organisatie’, vertelt Pim.’ Het is belangrijk dat degene bij je organisatie past en iets kan toevoegen. En eerlijk, de begeleiding van José is ook belangrijk geweest. Je dient dus wel wat te investeren in het voortraject. Maar hier krijg je later veel voor terug!’

‘En juist af en toe vertragen en versimpelen is voor iedereen prettig. Ik adviseer om specialisaties aan te brengen binnen de ervaringsdeskundigen, zodat iedereen een eigen taak heeft. En, waardeer elkaar hierom’.

Wilt jouw organisatie ook aan de slag met laaggeletterdheid, bekijk de toolbox eens. Deze biedt handvaten hoe je dit aan kan pakken. Of neem contact op met Jose Keetelaar (jkeetelaar@ggdgelderlandzuid.nl), Rebecca Kramer (Gezondheidsmakelaar - RKramer@ggdgelderlandzuid.nl).