Middelengebruik onder studenten gezamenlijk aanpakken

maandag 9 oktober 2023

Veel jongvolwassenen beginnen met studeren en starten een nieuw leven op een nieuwe plek. Het gebruik van alcohol en drugs wordt tijdens deze fase normaler gevonden door henzelf en medestudenten [1]. In Nijmegen vinden al veel initiatieven plaats om dit tegen te gaan.

Op donderdag 28 september kwamen vertegenwoordigers van de RU, HAN, ROC, Yuverta, Iriszorg, gemeente Nijmegen, SSHN en studenten zelf samen om krachten te bundelen, want samen bereik je meer.

Het onderwerp vraagt aandacht

Binnen veel organisaties zijn er al initiatieven op preventie, want het onderwerp vraagt aandacht. Studenten drinken meer alcohol en drugs dan andere leeftijdsgenoten die niet studeren of andere bevolkingsgroepen. Je hoort er niet bij als je niet drinkt, het is gewoon.

Nijmeegs onderzoek laat zien dat 47% van de mannelijke RU-studenten en 43% van de vrouwelijke RU-studenten doet aan bingedrinken, zij drinken 2 tot 4 keer per maand 6 of 4 glazen alcohol in korte tijd [2]. Nijmeegse RU-studenten dronken in 2022 meer dan voor de COVID-19-pandemie. 22,8% van de Nijmeegse studenten (17 tot 30 jaar) gebruikte het afgelopen half jaar cannabis, 12,1% xtc en 7,2% designerdrugs [2].

Tijdens de sessie komt naar voren dat de acceptatie van alcohol groot is. Drugs neemt een iets andere rol in, er lijkt iets meer schaamte, maar tegelijkertijd neemt het gebruik van drugs toe.

Vanuit het Nationale en Lokale Preventie Akkoord streven we naar een daling van het middelengebruik, met specifieke aandacht voor jongeren en studenten. Actie in Nijmegen is nodig.

De bijeenkomst

Tijdens de interactieve sessie praatten de instellingen en organisaties over hoe zij het probleem zien. De één ziet het als zeer ernstig, de ander vindt dat alcoholgebruik ook vaak goed gaat, en je je vooral moet focussen op het overmatig gebruik. Dat lijkt de gemeenschappelijke focus te zijn, voorkom overmatig gebruik en maak het minder de norm.

Van elkaar leren

De instellingen komen samen om van elkaar te leren en goede voorbeelden te delen. Denk aan een 0.0 tap bij studentenorganisaties, een coaching systeem, trainingen om overmatig gebruik te signaleren etc. Iedereen loopt tegen dezelfde problemen aan. Hoe ga ik het gesprek aan, hoe adviseer ik zonder belerend te zijn, en wat kan wel en wat kan niet?

Willemien Rietberg, werkend bij Iriszorg, vertelt over integrale aanpak op het gebied van verslavingspreventie voor het voortgezet (speciaal) onderwijs, Helder op School [3]. Scholen hebben een gezamenlijk beleid ontwikkeld. Daarnaast worden docenten getraind in het vroeg signaleren van (risico)gebruik en in het geven van lesmodules. Ook worden ouders betrokken middels ouderavonden met als thema 'Hoe doe je dit nou in de opvoeding'. Deze aanpak inspireert de andere aanwezigen.

De Active Bystander training van de Radboud Universiteit springt er ook uit; hoe pak je onacceptabel gedrag aan. Dit wordt gegeven aan studenten, mentoren, medewerkers etc. De voorbeelden inspireren!

Ambities

Om niet weg te gaan zonder een concrete actie deelt elke organisatie hun ambitie (zie onderaan artikel). Duidelijk is dat iedereen nóg meer met het thema aan de slag wil gaan. Denk bijvoorbeeld aan concreter beleid maken, trainingen / workshops ontwikkelen, en zorgen voor vroege signalering. Het ‘goed voorbeeld doet volgen principe’ daagt ook uit om strakker alcoholbeleid voor medewerkers te ontwikkelen. Alcohol verbieden op de werkvloer?

De eindconclusie is dat het probleem op verschillende lagen aandacht verdient, denk aan studenten, medewerkers, begeleiders, docenten etc. Vind de juiste toon; afschaffen, verbieden en te belerend zijn werkt niet. Pak het probleem samen aan, leer van elkaar en betrek de doelgroep. Daarom vindt op 10 oktober een soortgelijke sessie plaats met studenten.

Blijf op de hoogte

Volg de communicatiekanalen van ‘Groen, Gezond en in Beweging’ en blijf op de hoogte van toekomstige sessies en samenwerkingen op het gebied van middelengebruik (nieuwsbrief, Linkedin, website).

[1] Trimbos-instituut, Utrecht, juli 2021 – De studententijd van je leven
[2] Healthy Student Life project RU, prof. dr. Jacqueline Vink)
[3] Helder op School - Trimbos-instituut